Cá Nhân Trong Nước An Nam Xưa: Tổng luận luật thời Lê - Nguyễn Mạnh Tường

ĐỀ CƯƠNG NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN LUẬT HỌC NGUYỄN MẠNH TƯỜNG

(Nhân cuốn "Cá nhân trong nước An Nam xưa" của NMT sắp ra)

Hiếu Tân

***

- Luật quy về Đức. Đức quy về Khổng.

- Bảo vệ đứa trẻ bằng từ tâm, nhưng chưa có ý niệm gì về sự phát triển của nó. không nói đến bạo hành gđ

- PN Đông /Tây : vai trò trong gđ - trong xã hội

*

" Người ta thờ ơ, lãnh đạm gần như uể oải trước ý tưởng về tự do, và vùng vẫy dữ dội bất cứ khi nào người ta nghĩ rằng quyền bình đẳng của mình bị đe dọa......."

*

"Bình đẳng, bình đẳng nữa và bình đẳng mãi, người ta phải bằng lòng với một sự bình đẳng trong khốn khó hoặc trong đau khổ, đó là lý tưởng mà nhân loại khao khát, nỏ phỉnh nịnh cái cảm giác sĩ diện nhỏ nhen và lố bịch"

NGUYỄN MẠNH TƯỜNG, 1932

..

Gần một thế kỉ sắp trôi qua, mọi sự dường như vẫn thế, cụ Tường ạ

HT, 2020

47. Ba quyền (triple) cha-chồng-chủ. Bổn phận tuân thủ

48. Chữ hiếu và quyền gia trưởng

Quan niệm của khổng về Lòng hiếu thảo

Quyền cha là bắt khả xâm phạm. Con cái phài tuân theo mù quáng, không được chỉ trích,không được tố cáo

52 Tôn trọng người lớn tuổi hơn. Quyền anh

54 Quyền/ vai trò phụ nữ: (bênh vực phương Đông). Nữ quyền: học đòi phương Tây?? Chú ý tác giả nhấn mạnh các quyền nội trợ, nội tướng, lơ đi các quyền chính trị xã hội

56 Quan hệ vợ chồng: phục tùng. PL An Nam độc đáo: cấm ghen (táo tợn đến nực cười) đa thê đã được nâng lên tầm một định chế vậy điều luật này không phải để bảo vệ cho nó sao?

57 Bổn phận của người phụ nữ: đạo đức biến thành pháp luật (trừng trị đàn bà góa trụy lạc..) Lôgic An Nam

59 chủ nghĩa anh hùng- lẩm cẩm.

60 gia nhân, nô lệ

62- 70 Thờ cúng tổ tiên, than khóc - an táng - để tang - mồ mả

71 Hương hoả

76 quyền sở hữu - trộm cắp – tranh chấp – gian lận – cướp

83 Thuế

84 Trao đổi – hợp đồng – chữ tín – vay nợ, thế chấp

86 Trách nhiệm của tội phạm

89 Tội quy vu trưởng

90 Trách nhiệm với động vật nuôi

91 Luật pháp và đạo đức: phương Tây dựa vào dư luận và lương tâm, phương Đông dùng pháp luật can thhiệp. áp đặt lên cá nhân những nghĩa vụ đạo đức. Đây là điểm lạ lùng và tính độc đáo sâu sắc của nó

92 thầy và trò.

93 tình bạn

95 việc công ích

96 Cuộc sống công cộng

97 nghĩa vụ pháp lí và nghĩa vụ đạo đức

99 Trí tuệ. Tu hành. Khoa học vs giả khoa học

100 khác biệt sâu sắc luật An Nam vs các luật khác Bổn phận. Đạo đức = mệnh lậnh pháp lý

101 Khái niệm. Phương Đông “bổn phận” - phương Tây “quyền”

103 giữa các cá nhân

104 Bảo vệ quyền sở hữu tài sản

106 trừng trị cả những người chỉ mới yêu sách hoà bình

109 cầm cố đất đai

110 việc chuộc lại

111 tài sản hương hỏa

112 chuyển nhượng tài sản hương hỏa vs quyền sở hữu trí tuệ (phương Tây)

115 quyền lao động thiêng liêng

117 pháp luật hợp đồng

125 quyền của người đứng đầu của gia đình (tộc trưởng)

126 quyền để lại bằng di chúc và quyền di tặng

127 quyền ưu đãi/ truất quyền thừa kế

Hào phóng không đúng chỗ. Gia đình kiểm soát vs người đứng đầu

129 quyền mua con thừa tự

130 nhận con nuôi

135 sự cố chấp của pháp luật trong chuyển nhượng tài sản hương hỏa: hy sinh lợi ích, hợp pháp, của sự sống vì cái chết.

139 ngây thơ, không thấu hiểu bản chất con người, ảo tưởng chất phác về những bản năng cao thượng của con người… làm vinh hiển cho một nền văn minh

140 Quyền của trẻ em Quyền tiêu cực và tích cực

141 Sự tương đồng gia đình và nhà nước

142 Quyền và bổn phận của chủ gia đình

145-150 báo vệ trẻ mồ côi: thể xác, tài sản

152 quyền thừa kế

164 quyền (thừa kế) của con nuôi

PHỤ NỮ

- trong tư tưởng và tác phẩm của Khổng giáo, người phụ nữ không có vai trò gì

- không can thiệp vào đời sống xã hội và công cộng:

- không xuất hiện trong các nghi lễ của nhà nước, và trên diễn đàn.

- vai trò của bà dường như đã bị xóa trong cuộc sống riêng tư: bà không phải là người thực thi quyền lực trong nhà (quyền chồng |cô phải vâng lời, phụ thuộc vào ý chí của anh), người chịu trách nhiệm giáo dục trẻ em (quyền cha).

- bao lãnh địa rộng rãi mà hoạt động này có thể thực hiện hiệu quả, kỹ năng nấu nướng,

- chăm lo đến hàng ngàn việc vặt mà cuộc sống phức tạp của các hộ gia đình đòi hỏi.

- người điều hành công việc buôn bán

- Phụ nữ An Nam có thể muốn gì mà họ chưa có? Quyền làm việc? Nhưng với chúng tôi, nó thuộc về tất cả mọi người và phụ nữ đã biết điều gì đó từ lâu. Quyền làm người cộng tác thực sự và hiệu quả, của người đàn ông theo hướng cộng đồng gia đình? Nhưng mọi người đều biết rằng từ lâu lắm rồi, vai trò này đã thuộc về họ. Các quyền chính trị, quyền bầu cử mà đa số đàn ông bỏ qua? Không, phụ nữ của chúng tôi không ngu ngốc đến thế. Họ hiểu rằng thiên nhiên đã dành một vai trò cao quý và xứng đáng hơn cho họ hơn là nói dông dài ở nơi công cộng và can thiệp vào các vấn đề của Nhà nước.

167- quyền và thân phận phụ nữ phương Tây và phương Đông

172 répudiation

1phạm tội 2 không sinh con 3hư hỏng 4nói xấu; 5 ăn cắp 6 ghen tuông 7 đau bệnh không đủ điều kiện sinh nở.

175 Quyền (và bổn phận) bỏ vợ !

176-7 Répudiation (quyền bỏ vợ) còn là quyền của người vợ nữa (lợi dụng, lách) Hay !

- tôn thờ và phục vụ cha mẹ chồng

- nhà lập pháp An Nam ra lệnh cho người phụ nữ kiềm chế bản năng ghen tuông của mình: "Vợ chồng phải yêu thương và tôn trọng lẫn nhau, và cố gắng làm tròn những bổn phận đối với nhau ... Người vợ không được ngăn trở ý muốn của chồng hoặc buông xuôi theo ghen tuông.”

- đa thê đã được nâng lên tầm một định chế

213 Vua tôn trọng pháp