Lí do thực tiễn: Về lí thuyết hành động - Pierre Bourdieu

Trong tác phẩm này, Pierre Bourdieu - một trong những nhà tư tưởng xã hội hàng đầu của thời đại chúng ta - đã làm rõ chi tiết những đặc điểm cơ bản nhất trong cách tiếp cận lý thuyết của ông.

Lý thuyết của Bourdieu vừa là một triết lý về mối quan hệ của khoa học dành để khám phá các mối quan hệ khách quan đã định hình và làm nền tảng cho đời sống xã hội, vừa là một triết lý hành động có xét đến sự sắp xếp của các tác nhân cũng như các tình huống có cấu trúc mà chúng hoạt động trong đó. Triết lý hành động này được cô đọng chỉ trong vài khái niệm cơ bản - habitus, lãnh trường, vốn - và nó được xác định bởi mối quan hệ hai chiều giữa các cấu trúc khách quan (các cấu trúc của các lãnh trường xã hội) và các cấu trúc được sáp nhập vào (các cấu trúc của habitus).

Các khái niệm và giả định chính trong cách tiếp cận của Bourdieu trong tác phẩm này được minh họa bằng nhiều phân tích cụ thể khác nhau, từ việc bàn luận về sự hình thành nhà nước hiện đại đến việc xem gia đình là một nơi để tái sản xuất xã hội, từ việc phân tích nền kinh tế của hàng hóa biểu tượng đến phản ánh các điều kiện xã hội của đạo đức chính trị.

"Lí do thực tiễn" rất xứng đáng có được sự quan tâm của sinh viên và học giả trong các ngành xã hội học, nhân chủng học, chính trị và triết học, cũng như toàn bộ ngành khoa học xã hội và nhân văn nói chung.

----

Tác giả Pierre Bourdieu (1930-2002) được coi là một trong những gương mặt lớn nhất của giới nghiên cứu khoa học xã hội Pháp, và có tầm ảnh hưởng trên thế giới trong nửa sau thế kỉ XX. Kế thừa di sản trực tiếp từ Marx, Weber, Mauss, Durkheim, Cassirer, Althusser, Bacherlard,... các nghiên cứu của ông xuất phát từ nhân học đã nhanh chóng chuyển sang xã hội học và được triển khai trên một quy mô rất rộng bao trùm nhiều ngành và lĩnh vực của khoa học nhân văn. Ông còn là một nhà khoa học nhập cuộc khi tham gia ủng hộ những hoạt động xã hội của giới công nhân, của những người đồng tính từ những năm 1980 và phê phán mạnh mẽ chính sách tân tự do.

MỤC LỤC

Lời nhà xuất bản

Lời nói đầu

1. Không gian xã hội và không gian biểu tượng

Thực tại là có tính quan hệ

Logic của các giai cấp

Phụ lục: Biến thể “Liên Xô” và vốn chính trị

2. Vốn mới

Trường học, con quỷ của Maxwell

Nghệ thuật hay tiền tài?

Phụ lục: Không gian xã hội và lãnh trường quyền lực

3. Cho một khoa học về các tác phẩm

Tác phẩm như là văn bản

Sự giản quy vào bối cảnh

Thế giới văn học thu nhỏ

Vị trí và việc lấy lập trường

Lãnh trường cuối thế kỉ

Chiều hướng lịch sử

Các tố chất (disposition)

và các đường đời (trajectoire)

Phụ lục 1: Ảo tưởng tiểu sử

Phụ lục 2: Đoạn tuyệt kép

4. Tinh thần nhà nước. Sự phát sinh

và cấu trúc của lãnh trường quan liêu

Sự hoài nghi triệt để

Sự tập trung vốn

Vốn biểu tượng

Sự kiến tạo Nhà nước của tinh thần

Sự độc chiếm độc quyền

Phụ lục: Tinh thần gia đình

5. Có chăng một hành vi vô vị lợi?

Đầu tư

Chống tinh thần vị lợi

Sự vô vị lợi như là đam mê

Những cái lợi của sự phổ cập

Phụ lục: Về kinh tế của Giáo hội

6. Nền kinh tế bao gồm các tài sản biểu tượng

Biếu tặng và có đi có lại

Sự biến hóa kì diệu có tính biểu tượng

Sự thừa nhận

Sự cấm kị tính toán

Cái thuần túy và cái thương mại

Tiếng cười của các giám mục

7. Quan điểm triết học kinh viện

Chơi một cách nghiêm túc

Lí thuyết từ quan điểm lí thuyết

Đặc quyền của cái phổ biến

Tất yếu logic và bó buộc xã hội

Một nền tảng nghịch lí của đạo đức

Phụ lục

Thư mục 1: Các trước tác của Pierre Bourdieu

Thư mục 2: Các nghiên cứu về Pierre Bourdieu

Bảng tra cứu